Z kurczakiem przez góry

Kurczak w podróży

Rozmawialiśmy właśnie o motocyklu, który umieścili na dachu naszego autobusu. Jeden z turystów rzucił "but there is no chicken". A kolejny "chickes arrives". No bo właśnie się pojawił. Nasz współpasażer wiózł go w nosidełku całą drogą, zawieszonego na ramieniu. Kiedy właściciel wychodził to kurczak chcąc nie chcąc wychodził razem z nim.

Bilet autobusowy kupiłem sobie w hostelu. Co oznacza sporą prowizję, ale też wliczony transport na dworzec autobusowy, który znajduje się daleko na zachód od centrum miasta. Wyjechaliśmy około 8:30.

Dworzec autobusowy pod Luang Prabang

Nasz autobus

Pakowanie motocykla

Zaczęła się droga w górę po kolejnych serpentynach. Kilkadziesiąt kilometrów od Luang Prabang wyprzedzający nas minibus uderzył w nasze boczne lusterko. Zatrzymaliśmy się na półtorej godziny i czekaliśmy na kogoś z firmy ubezpieczeniowej, aż dojedzie z dolin żeby podpisać papiery. Najwyraźniej umowa zawarta między samymi kierowcami nie byłaby ważna.

Czekamy na firmę ubezpieczeniową

Mieliśmy później jeszcze jeden postój. Na obiad w przydrożnym barze, w górskiej wiosce.

Bar w górskiej wiosce

Widok z okna baru

Pozostałe pięć czy sześć godzin z tej podróży zapamiętam jako nieustanną jazdę w górę i w dół po zakrętach. Prawie cały czas jechaliśmy wijącymi się serpentynami. Miejscowi podróżni chorowali. Ciężkie warunki jazdy osładzały mi trochę widoki, które były niesamowite. Te kilka zdjęć poniżej, nie oddaje tego co widziałem. Ciężko zrobić zdjęcie telefonem z wciąż skręcającego autobusu. Jechaliśmy czasem wysoko i widzieliśmy wioskę rozłożoną na szczycie mniejszej góry poniżej. Zjeżdżaliśmy do niej w ciągu kolejnych dziesięciu minut.

Widok z autobusu

Widok z autobusu

Widok z autobusu

Widok z autobusu

Kilkadziesiąt kilometrów od celu wjechaliśmy na wyżynę i krajobraz się zmienił. Góry ustąpiły łagodnym wzgórzom.

Wzgórza wokół Phonsavan

Dojechaliśmy na miejsce około 17. Jestem na wysokości ponad 1000 metrów nad poziomem morza i jest tutaj wyraźnie chłodniej. Wieczorem po raz pierwszy od podróży do Warszawy przydał się polar, który ze sobą zabrałem.

Nie wiem jaki był dalszy los kurczaka, ale nie przebył chyba tak długiej drogi, żeby po prostu trafić na stół. Jaki miałoby to sens skoro można je dostać w każdym mieście? Chciałym więc wierzyć, że zaczął szczęśliwe życie w nowym stadzie w Phonsavan.

Sabadii!

Czyli cześć, albo dzień dobry. Trzy dni spędziłem w Luang Prabang i okolicach i choć skończyły mi się atrakcje do zwiedzania opisane w moim przewodniku, to myślę że znalazłbym zajęcie gdybym został tu dłużej. Okoliczne góry chociażby, aż proszą się o trekking.

Widok z Phu Si na południe, w stronę rzeki Nam Khan

Luang Prabang jest dawną, królewską stolicą Laosu. Leży u ujścia rzeki Nam Khan do Mekongu. Najstarsza cześć miasta, z najładniejszymi światyniami i Pałacem Królewskim znajduje się półwyspie pomiędzy tymi rzekami. Teraz, w porze suchej, na Nam Khan budowane są bambusowe mosty - w czasie mojego pobytu zakończyła się budowa ostatniego i można przekroczyć rzekę i znaleźć się w bardziej wiejskiej okolicy.

Samo miasto jest zresztą bardzo przyjemne i poza główną turystyczną ulicą bardzo spokojne. Pośrodku starówki znajduje się porośnięte lasem wzgórze Phu Si z którego roztacza się wspaniały widok na miasto, obydwie rzeki i okoliczne góry. Przez zachodem słońca przeżywa oblężenie gdy kilkuset turystów tłoczy się na szczycie żeby zrobić sobie zdjęcie z zachodzącym słońcem.

W oczekiwaniu na zachód. Potem jeszcze kolejka do selfie

W nocy główna miejska ulica zamienia się w ogromny bazar, na którym można kupić lokalne wyroby i  pamiątki.

W nocy ulica Sisavangvong zmienia się w bazar

Jedyny problem jaki zauważyłem w tym mieście jest taki, że miejscowi żadają pieniędzy w różnych nieoczekiwanych miejscach. Kobieta, która sprzedaje pocztówki pod świątynią przy wejściu do niej żąda zakupu biletu. Nie sposób powiedzieć czy to prawdziwy bilet czy oszustwo. Cześć świątyń na pewno sprzedaje bilety, w niektórych wypadkach było to raczej wątpliwe. Wszystkie bilety są za 20 tys. kipów. Pałac Królewski czy pomniejsza świątynia, zawsze 20 tysięcy. Nawet za przejście przez bambusowy mostek od turysty pobierane jest myto (5 albo 10 tysięcy zależnie od mostu).

Turystów jest tu mnóstwo. Nie wszyscy dotarli tu łodziami na Mekongu. Luang Prabang ma swoje międzynarodowe lotnisko. Infrastruktura turystyczna jest bardzo rozbudowana. Pełno tu barów i restauracji. Miejscowi są przyzwyczajeni do turystów i jeśli na nich w jakiś sposób nie zarabiają to właściwie nie zwracają na nich uwagi.

Zachowanie części tych turystów jest dla mnie irytujące lub odpychające. Ktoś kto snuje się po świątyni i robi przypadkowe pstryknięcia z lampą błyskową. Turysta, który rzuca się na Laotańczyka, który jego zdaniem próbował go oszukać. Polska para, z którą jadę minibusem za miasto i której rozmowę słyszę mimochodem. Całą czas wietrzą jakiś podstęp, że chcą ich oszukać. On odgraża się co to nie zrobi kierowcy jeśli ten nie przyniesie im biletów.

Najgorzej to wygląda podczas porannej procesji mnichów. Niebuddyści nie powinni się w nią włączać jednak część tyrystów tego nie rozumie i rozstawia się tak jak miejscowi z jedzeniem do ofiarowania. Poza tym nagminne jest robienie zdjęć mnichom z odległości metra czy dwóch z lampą błyskową.

Nie zdołam opisać wszystkiego co widziałem. W skrócie:

• Jaskinie Pak Ou, godzinę drogi łodzią z Luang Prabang. Spodziewałem się czegoś innego - płaskorzeźb wykutych w skałach jak w Feilai Feng w Chinach i byłem trochę rozczarowany. Dwie jaskinie w których nazbierało się kilkaset buddyjskich figurek. Dolna łatwo dostępna i dość mała. Warto iść do górnej, ale dobrze zabrać tam własne światło.
• Po drodze z dolnej do górnej jaskini dziesiątki miejscowych kobiet i dzieci usiłuje sprzedać jedzenie lub pamiątki. Pamiątki to na przykład buddyjskie malunki na połamanych kafelkach - na pewno autentyczne, nigdzie indziej tego nie było. Kupiłem jedzenie - przypiekane banany.
• Ci ludzie się irytują jeśli niczego się nie kupuje i nie zwraca na nich uwagi. Widziałem jak zaczęły krzyczeć na parę dziewczyn "ticket! ticket!" i one zawróciły.
• Bilet rzeczywiście jest, ale jeden. Do kupienia pod dolną jaskinią - 20 tysięcy.
• Droga publiczną łodzią, bilety sprzedawane w mieście na nabrzeżu Mekongu. 80 tysięcy w obie strony. Grupa łodzi odpływa po 8:30.
• W drodze powrotnej zatrzymaliśmy się w wiosce w której produkuje się alkohol z ryżu, trzy rodzaje. Możliwa degustacja i zakupy. Dobre. Czerwone wino ryżowe najlepsze.
• Wodospady Kuang Si. Piękne. Błękitna woda w basenach. Najpierw pomniejsze kaskady i pomiędzy nimi baseny z wodą, w której można się kąpać. Mnóstwo ludzi tak robi, potrzebne stroje kąpielowe. Na końcu główny wodospad, 60 metrów, idzie od niego taka orzeźwiająca mgiełka kropelek. Ta woda jest ciepła.
• Ja się jeszcze wspiąłem szlakiem z prawej. Potem bambusowe kładki i zejście z drugiej strony wodospadu.
• Poniżej jest schronisko dla niedźwiedzi. One są tu ratowane jak rozumiem z niewoli i gorszych warunków, ale mimo wszystko nie podobało mi się. Przypomina wybieg w zoo.
• W wiosce poniżej kilka Europejek prowadzi ogród motyli. Wszystko co tu fruwa, ale czego nie dałem rady sfotografować wcześniej, spotkałem tutaj. Przez ogród przepływa ten sam potok co wyżej i ma tu kolejne kaskady.
• Dojazd minibusem z agencji turystycznej, 45 tysięcy kipów od osoby. Dwa wyjazdy dziennie na kilka godzin. Dzień wcześniej kierowca tuk tuka chciał 200 tysięcy. Ależ oni tu mają dziurawe drogi!
• Pałac Królewski, pamiątki po ostatnich królach Laosu, tron i insygnia królewskie. Z tyłu, trochę ukryta kolekcja królewskich samochodów. Warto, 20 tysięcy kipów.
• Nie było wstępu do wnętrza przypałacowej świątyni. Szkoda, ta świątynia się bardzo dobrze prezentuje na zdjęciach, szczególnie spod wejścia na wzgórze na Phu Si po drugiej stronie ulicy.
• Obok jest teatr, a w nim wieczorami przedstawienia z laotańskimi legendami i folklorem. Większość to raczej nie profesjonalni aktorzy, armię małp w cześci przedstawienia grali też 10 letni chłopcy.
• Pierwszy raz byłem na przedstwieniu gdzie zachęcano do robienia zdjęć
• Bardzo drogie, 150 tys. kipów, ale nie żałuję - podobało mi się.
• Muzyka na żywo, orkiestra się przygotowuje przez 10-15 minut, można posłuchać jeszcze przed przedstawieniem.
• Wzgórze Phu Si, zachód słońca nad górami i Mekongiem wygląda świetnie, ale żeby go zobaczyć trzeba przyjść wcześnie i zająć dobre miejsce. Ja miałem na podwyższeniu na północnej ścianie stupy, więc było super.
• Na południowym zboczu jest jeszcze jedna świątynia i rzeźby Buddów, między innymi duży posąg leżącego Buddy.
• Dobry widok na miasto też rano, kiedy unoszą się mgły nad górami.
• Najciekawsza ze świątyń to Wat Xieng Thong
• Obok skrzyżowania ulic Kitsalat i Sisavangvong, są bary z ulicznym jedzeniem. Świeże, dobre i tanie. Bardzo dobra zupa z warzywami. Obsługa się stara, jest konkurencja między stoiskami.
• Restuaracje za Pałacem Królewskim w okolicach pofrancuskiej zabudowy na Sisavangvong - drogo, zdarza się nimiła obsługa której nie zależy, ale wszyscy oczekują napiwków. Jedzenie nie lepsze niż w barach. Czasem gorsze. Unikać Mango Garden!

Mekong

Przez ostatnie dwa dni byłem w podróży łodziami po Mekongu. Łodzie są państwowe, to znaczy jest to cześć systemu transportowego tego kraju, choć kiedy płynąłem to na jednego miejscowego przypadało dziesięciu turystów. Przedwczoraj z Ban Houayxay do Luang Prabang wypłynęły chyba cztery łodzie. Na każdej było po około 120 ludzi.

Nasza łódź na przystani w Ban Houayxay

Są też łodzie stricte turystyczne, znacznie szybsze. Widziałem jedną, przewoziła ośmioro europejskich emerytów. Taką łodzią nie chciałbym podróżować.

Bilet kosztował mnie 240 tys. kipów czyli około 103 złotych. Mógłby być tańszy o 30 tysięcy, gdybym kupił go sam w kasie przed odpłynięciem łodzi. Ja go kupiłem drożej przez agencję turystyczną, oni kupują te bilety hurtowo rano. Dzięki temu mogłem wyjść na przystań znacznie później, nie martwiąc się tym czy zdobędę jeszcze bilet.

Bilety były numerowane. Numery leżały wypisane na kartkach papieru rozrzuconych po siedzeniach. Okazało się, że numerów na biletach jest więcej niż miejsc. Jak zaczęliśmy szukać i pytać to ktoś z obsługi łodzi przyszedł, wyrzucił kilka najbliższych kartek i powiedział, że nie ma numerów. Od tego momentu każdy siadał gdzie chciał. Udało mi się zająć miejsce z przodu, co jest ważne, bo najgorsze miejsca na tych łodziach są z tyłu, obok huczącego głośno silnika.

Nigdy koło silnika

Jak tylko wypłynęliśmy wokół mnie zaczęła się impreza. Zmontowano system nagłaśniający z telefonu i kilka przenośnych głośników. Do końca rejsu leciała z niego latynoska muzyka - przewodzili Hiszpanie. W barach tych łodzi są zdaje się nieograniczone ilości piwa Beer Lao z czego korzystało całe towarzystwo. Po pewnym czasie zaczęły się nawet tańce. Cześć współpasażerów patrzyła na to w przerażeniu, a niektórzy przychodzili na chwilę z innych części łodzi. Impreza bardzo zafascynowała jednego z młodych pomocników na łodzi. Przyszedł, siadł z nami i strasznie się cieszył ze wszystkiego.

Impreza trwa

O zachodzie słońca dotarliśmy do Pakbeng. Łodzie zatrzymują się tam na noc. Wydawało mi się, że skoro na miejscu jest tyle hosteli to będzie to kolejne miasteczko takie jak Ban Houayxay, ale nie. Pakbeng to maleńka wioska, składająca się może ze 25 domów. Połowa z nich była zaadaptowana na hostele i hotele, w pozostałych znajdowały się restauracje i sklepy. Wioska żyje obecnie niemal w całości z obsługi ruchu turystycznego.

Dzisiaj rano ruszyliśmy w dalszą drogę. Tym razem nikt nie przejmował się ani numerem miejsca, ani nawet statku. Ważne tylko, żeby wypływał w stronę Luang Prabang. Obyło się bez kolejnej imprezy, ci którzy najbardziej poprzedniego dnia zabalowali, tego dnia to odchorowywali. A prowodyrzy wsiedli na inną łódź.

Mogłem się spokojnie przyjrzeć krajowi, który był niemal bezludny. Kilometrami płynęliśmy przez lasy i skały, z rzadka tylko napotykając ludzkie osiedla. Tylko kilka wiosek było większych. Zwykle osiedle tworzyło kilka lub kilkanaście domków ukrytych pomiędzy drzewami. Nie było widać śladu pól uprawnych, choć kilkukrotnie przepłynęliśmy obok niewielkich plantacji bananowców. W pobliżu wiosek napotykaliśmy czasem na pasące się na brzegu stada krów lub bawołów wodnych.

Także na wodzie ruch był niewielki. Kilkanaście stateczków, trochę łodzi podobnych do naszej, z rzadka jakiś rybak, albo rodzina podróżująca łodzią załatwiać swoje sprawy. Czasem przepływały motorówki przewożące towary, np. butle z gazem. Każdy, co do jednego, kierujący motorówką miał motocyklowy kask na głowie.

Kiedy przepływa się koło wioski to widać, że czasem całkiem duże dzieciaki biegają nago. Zdarza się, że dorośli też się nie krępują.

Byłem świadkiem sceny, która trochę mnie zaniepokoiła. Przybiliśmy na chwilę do wioski. Na nasze spotkanie rzuciła się gromadka dziewczynek żeby sprzedawać wyplatane tasiemki za 5 tysięcy kipów. Parę osób je kupiło. Jedno dziecko żeby sprzedać tasiemkę turystce, która nie mogła się doszukać właściwego banknotu, weszło już do pasa do wody i zaczęło krzyczeć. Kiedy odpłynęliśmy, dziewczynki zebrały się jeszcze w kółku wokół tej, której udało się coś sprzedać. Potem pomachały nam i poszły.

Dzieci w czasie narady

Nie podoba mi się to, ponieważ nie wyglądało do końca na dobrowolne. Myślę, że ktoś sobie kiedyś w tej wiosce pomysłał, że warto wysyłać dzieci na przystań o określonej godzinie, żeby zarobiły pare kipów.

Krajobraz Mekongu wygląda jakby był inspiracją dla powstania chińskich ogrodów. Są tam takie formy skalne które mają naśladować góry. I takich skał, ale naturalnych, mijaliśmy po prostu setki. Wokół góry, a w oddali majaczą wyższe szczyty. Tuż przed Luang Prabang rzeka, wcześniej wąska, rozlała się szeroko. Z pól czy też lasów  pod miastem doszedł do nas intensywny zapach jakichś kwiatów.

Dopłynęliśmy około czwarej po południu. Do nowej przystani, który jest daleko za miastem. Trzeba było kupić jeszcze bilet na tuk tuka za 20 tys. kipów. Zabraliśmy się tak w osiem osób:

Tuktuk z przystani do Luang Prabang

Najbliższe dni spędzę w Luang Prabang.

Do laotańskiej granicy

Podróż do Chiang Rai

Podróż z Chiang Mai do Chiang Rai była tak prosta, że właściwie nie ma wiele do opisywania. Na tej trasie jeżdżą klimatyzowane autobusy w niczym nie gorsze od polskich, a już szczególnie od tego, który popsuł się w czasie jazdy do Warszawy. Jechałem autobusem Green Bus, który jest jednym z największych przewoźników w Tajlandii. Ich bilety można nawet dostać przez internet, choć ja swój kupiłem w biurze naprzeciw świątyni Phra Singh. Autobusy odjeżdżają z nowego dworca autobusowego położonego we wschodniej części miasta. Największym wyzwaniem na tej trasie było znalezienie tuk tuka, żeby szybko przejechać na dworzec.

Autobus Green Bus na dworcu w Chiang Mai

Miałem jednak jedną niemiłą przygodę w czasie tej podróży. Autobus był wyposażony w toaletę do której poszedłem, akurat w momencie kiedy zaczęła się jazda w dół po serpentynach. Wyszedłem stamtąd z objawami choroby morskiej. To kazało mi się zastanowić, kiedy już doszedłem do siebie, jak radzili sobie w analogicznej sytuacji na przykład żeglarze w czasie ciężkich sztormów.

Reszta podróży upłyneła mi na rozmowie z siedzącym obok Peruwiańczykiem, który roztoczył przede mną wizję taniej podróży do Peru. Tańszej kilkukrotnie niż wtedy kiedy kupuje się bilet z Polski. Może się to kiedyś przyda.

Chiang Rai

Do Chiang Rai dotarłem wczesnym popołudniem. Z mojego punktu widzenia najciekawszym obiektem w okolicy jest Biała Świątynia Wat Rong Khun. Jest to nowa budowla i dość szczególna ponieważ łączy tradycyjne buddyjskie elementy z motywami z popkultury. I tak wśród dziesiatek ludzkich rąk w jednej z rzeźb można wypatrzeć łapę obcego oraz predatora. Z drzewa straszą zawieszone na nim głowy Golluma z Władcy Pierścieni, postaci z horroru Hellriser i z jakiegoś powodu Ironmana i Batmana, którzy są tu bohaterami negatywnymi. Całość ze względu na biel, lustra i inne błyskotki robi bajkowe wrażenie.

Rzeźba w Wat Rong Khun

Biała Świątynia znajduje się daleko za miastem, więc żeby się tam dostać poszedłem na stary dworzec autobusowy. Także po to żeby zrobić rozeznanie przed podróżą do Chiang Khong. Początkowo ktoś z kierujących ruchem na tym dworcu próbował mnie namówić na tuk tuka, który kosztowałby 150 THB w jedną stronę. Po chwili znalazł się jednak autobus - przejazd kosztował zaledwie 20 THB (~2,20 PLN). Było nas kilkoro, wysadzili nas pod świątynią, choć nie ma tam przystanku. W drugą stronę było już trudniej i musiałem skorzystać z taksówki współdzielonej z sympatyczną niemiecką parą.

Po południu obejrzałem jeszcze centrum z świątyniami Wat Phra Singh i Wat Phra Kaew. Tą pierwszą mnisie dekorowali akurat do jakiegoś lokalnego festiwalu (tak myślę). Poza mną nie było żadnego turysty.

Wejście na Nocny Targ

Wieczorem poszedłem na Nocny Targ. Byłem już po jedzeniu, czego żałuję, bo tam był największy i najciekawszy wybór. Bazar w Chiang Rai to właśnie przede wszystkim wielki plac ze stolikami i ścianą barów z ulicznym jedzeniem z każdej strony.

Ja tam poszedłem na tajski masaż stóp. Masażysta wymiętosił mi nogi do kolan, wysmarował, kłuł drewnianym przyrządem i robił inne dziwne rzeczy. Nie wiem czy zawsze tak to wygląda, czy też są różne odmiany tego masażu, pierwszy raz spróbowałem. Obawiałem się tego trochę ze względu na wciąż nie wyleczoną kontuzję ścięgna Achillesa i rzeczywiście kilka razy mocno zabolało w tej okolicy, ale ogólnie rzeczywiście dużo lepiej mi się później chodziło.

Dzisiejszego ranka, w samym centrum dużego miasta, obudziło mnie pianie koguta.

W stronę Ban Houayxay

Rano poszedłem na dworzec i od razu znalazłem autobus do Chiang Khong. Tym razem nie było mowy o wcześniejszej rezerwacji. Nie ma klimatyzowanych autobusów Green Bus na tej trasie. Są lokalne, które jeżdżą bocznymi drogami, żeby obsłużyć jak największą liczbę wiosek. Trzeba znaleźć pierwszy taki z wolnym miejscem i zapakować się do niego.

Autobus do Chiang Khong

Dzisiaj było to jednak naprawdę proste, kiedy wyjeżdżaliśmy autobus był zapełniony zaledwie w jednej czwartej. Autobusy z Chiang Rai do Chiang Khong odjeżdżają co pół godziny, na przemian z dwóch różnych stanowisk. Bilet na taki autobus kosztuje 65 THB.

Jechaliśmy wśród pól ryżowych. Akurat są żniwa. Zapach ścinanego ryżu i kurzu wzbijanego przez kombajny bardzo przypomina ten z polskich żniw.

Ryżowe żniwa

W pewnym momencie zobaczyliśmy tę górę:

A potem całe pasmo podobnych skał wznoszących się ponad polami ryżowymi.

Po ponad dwóch godzinach jazdy wysadzili nas (była nas trójka: ja, Francuz i Holenderka) na skrzyżowaniu na obrzeżach Chiang Khong, skąd odchodzi droga do Mostu Przyjaźni na Mekongu. Dalej do granicy pojechaliśmy tuk tukiem. Formalności zajęły mniej niż godzinę. Najwięcej było czekania aż wyruszy autobus, który przewozi ludzi przez most. Nie można go pokonać pieszo.

Potem były bardzo długie negocjacje dotyczące ceny transportu do miasta. Według forum tripadvisora cena jest stała, nienegocjowalna i wynosi 25 000 kipów od osoby (około 11 złotych). Nam się udało. Działaliśmy jako grupa, nikt nie próbował negocjować niezależnie. Holenderka była bardzo uparta i to ona głównie negocjowała. A kanadyjska para która dołączyła do nas trochę później w pewnym momencie po prostu ruszyła do miasta. I chyba przeważyło. Z trudem zmieściliśmy się z plecakami w jednym tuk tuku, ale dojechaliśmy do Ban Houayxay za 15 000 kipów od osoby.

Ban Houayxay

Ban Houayxay to stolica prowincji, ale tak naprawdę tylko duża wioska, która ciągnie się wzdłuż Mekongu. Loas bardzo przypomina Tajlandię, nawet język jest podobny. Jest przy tym o wiele uboższy. Domy są wyraźnie skromniejsze, starsze są samochody. Zamiast wszechobecnych portretów króla z Tajlandii widać symbole komunistyczne. Sposób bycia, przydomowe ołtarzyki, zwyczaje w rodzaju zdejmowania butów przed wejściem do domu, architektura. Wszystko to właściwie jest takie samo.

Bardzo dużo tu kotów. Po barze w którym jadłem chodził kot. Jednego widziałem jak spał w wejściu do sklepu. Kiedy wszedłem do innego spała tam cała kocia rodzina:

Kocia rodzina w sklepie

Tego dnia miałem jeszcze tyle czasu, żeby wspiąć się na świątynne wzgórze, przejść całą wioskę aż do przystani z której odpłynę jutro. I posiedzieć w barze z wiodkiem na rzekę, żeby zobaczyć zachód słońca.

Zachód słońca nad Mekongiem

Chiang Mai

Chiang Mai to największe miasto północnej Tajlandii. Jest położone u podnóża gór, które wznoszą się nad nim od zachodu. Ma ogromne stare miasto w kształcie kwadratu otoczonego murami obronnymi i fosą. Przy czym jest to oczywiście azjatyckie stare miasto, więc tak naprawdę stare są tu świątynie, których są dziesiątki. Pozostała zabudowa jest współczesna, ale nieprawdopodobnie gęsta, z plątaniną wąskich uliczek. A w nich setki sklepów, barów, restauracji, pralni, salonów masażu czy hosteli. Przy czym niektóre kwartały zdają się specjalizować i w jednym miejscu można znaleźć na przykład kilkanaście restauracji z cudzoziemskim jedzeniem.

Dzień pierwszy

Mój taksówkarz zgubił się na starym mieście. Wiechał w takie boczne, wąski uliczki i zaczął się nimi przepychać. Czasem się cofał, bo ktoś jechał z naprzeciwka. Czasem przejeżdżał po dwa razy tą samą ulicą. Nie myślcie jednak, że była to jakaś celowa próba oszustwa, cena jazdy z lotniska jest odgórnie ustalona (150 THB ~16 PLN), więc z każda minutą takiego błędzenia, to on tracił. Trzy razy stawał żeby kogoś zapytać. Po raz kolejny w Azji widziałem, że miejscowi taksówkarze nie używają map, polegając na czyimś opisie. Na samym końcu zatrzymał się kilkanaście metrów od hostelu po czym zapytał jeszcze kierowcę tuk tuka, który wskazał w złym kierunku, więc tam poszedłem i dopiero po chwili się zorientowałem, że się oddalam.

Plus był z tego taki, że obejrzałem okolicę oraz zobaczyłem kilka ciekawych graffiti. Jest ich tu bardzo dużo, w różnych zaułkach, niektóre po prostu fantastyczne. Myślę, że to raczej dzieło artystów którzy spędzają w Chiang Mai wakacje, nie miejscowych. W ostatnich dniach, kiedy wracałem do hostelu to poświęcałem zwykle parę chwil żeby je odszukać. Kilka zdjęć wrzuciłem na swoje konto instagramowe.

Hostel sam w sobie jest takim trochę labiryntem, z dwomi niezależnymi wejściami i wewnętrzną siatką ciasnych przejść pomiędzy budynkami. Jakby w mniejszej skali odzwierciedlał to miasto.

Kiedy dotarłem byłem już bardzo zmęczony, ale odżyłem po prysznicu i krótkiej drzemce. Wyszedłem, żeby odkryć, że coś niezwykłego dzieje się po drugiej stronie fosy, we wschodniej części miasta. Gromadziły się tam (i w kilku przypadkach były jeszcze budowane) platformy na paradę z okazji Loy Krathong.

Najpierw obejrzałem sobie same przygotowania, a potem wsiąkłem w tą paradę, robiąc zdjęcia i kręcąc filmy. Wszystko tam było, grupy taneczne i podstawówki. Ludzie poprzebierani w kostimy historyczne z mieczami i łukami i kathoeys. Platforma amerykańskiego konsulatu i młodzież z transparentami dotyczącymi edukacji seksualnej. Uniwersytety, wojsko i Air Asia. Miałem dość po trzech godzinach, a oni nadal jeszcze szli. Ja udałem się w tym kierunku w którym odchodzili i trafiłem nad rzekę, gdzie była dalsza cześć zabawy, fajerwerki i lampiony puszczane w powietrze spod miejscowych świątyń.

Wróciłem zmęczony. Zjadłem sześć różnych rodzajów ulicznego jedzenia, bo szkoda mi było przerywać fotografowanie na porządną kolację. Następnego dnia miałem sensacje żołądkowe. Wygląda na to że pierwszego dnia zafundowałem sobie szok bakteryjny.

Dzień drugi

Drugiego dnia zwiedzałem stare miasto. Obejrzałem najlepiej zachowaną bramę miejską i najważniejsze świątynie: Wat Phra Singh, Wat Chedi Luang i Wat Chiang Man. Także kilka pomniejszych. Podobały mi się te dwie pierwsze, zwłaszcza Chedi Luang, z ogromną, na wpół zrujnowaną stupą, która przypominała mi te z zeszłego roku, z Bagan.

Nie podobały mi się muzea. Zwiedziłem dwa: Muzeum Folkloru Lanny i Centrum Historyczne. To pierwsze to po prostu przeciętne muzuem. Jeśli coś tam zwróciło moją uwagę to starożytna ceramika (nie było jej jednak dużo). Centrum Historyczne to miejsce, które opowiada historię wojen z Birmańczykami i późniejszego zjednoczenia Królestwa Lanny z Syjamem. Niczego się nie dowiedziałem ponad to co przeczyłem kilka dni wcześniej w przewodniku. W Centrum można jeszcze zobaczyć pozostałości odsłoniętych murów, prawdopodobnie starożytnej świątyni, ale to naprawdę nic ciekawego. Dwa rzędy cegieł ledwo wystających z ziemi, z odsłoniętych przez archeologów ścian.

Dzień trzeci

Zacząłem od zdjęcia, które właściciel hostelu zrobił mi przy śniadaniu żeby wrzucić je na swojego facebooka. Nękał w ten sposób dzisiaj wszystkich swoich gości. Znając swoją ogólną fotogeniczność, zwłaszcza fantastyczne miny, które robię kiedy myślę, że się uśmiecham do zdjęcia, postanowiłem że nie będę nawet szukać tego posta.

Pojechałem dzisiaj na wycięczkę za miasto na górę Doi Suthep. Przejazd taką półotwartą furgonetką, które służą w tym mieście za autobusy. Początek trasy furgonetki na Doi Suthep jest koło północnej bramy starego miasta (po drugiej stronie fosy i ulicy która biegnie wzdłuż niej). Zbiera się grupa turystów i kiedy jest ich dziesięcioro to furgonetka wyjeżdża. Ze środka wygląda to tak:

Autobus na Doi Suthep

Pod górę jechaliśmy serpentynami po bardzo ostrych zakrętach, wśród innych ryczących i kopcących furgonetek. Było ich bardzo dużo. Ta spod północnej bramy wyjeżdża pewnie raz na 20-30 minut (tyle czekałem), ale znacznie więcej jeździ ich spod miejskiego zoo na zachodzie miasta.

Na górze pałac i cześć parku narodowego były zamknięte, bo akurat przybywa tam król. Zwiedziłem świątynię Wat Phra That Doi Suthep, a potem pojechałem jeszcze drugą furgonetką wyżej, do Doi Pui - wioski Hmongów. Wioska składa się jakby z trzech części, pierwsza to dość uboga, ale normalna tajska wieś. Ludzie tam żyją i pracują, nie ma tam nic specjalnego. Druga to bazar przygotowany specjalnie dla turystów. gdzie najwięcej jest kawy z automatów i przywiezionych z nizin pamiątek. A trzecia to skansen, który udają prawdziwą, dawną wioskę. Chaty kryte strzechą, drewniane narzędzia itd, a pośród tego wszystkiego przeróżne osobliwości służące robieniu sobie selfie - na przykład wielka kusza. Najciekawszą częścią wyjazdu do Doi Pui było zjedzenie lokalnego obiadu - odmiany ramenu w jednym z barów.

Wieczorem wypatrzyłem jeszcze taką atrakcję i nie mogłem się powstrzymać żeby nie spróbować:

To jest znana już w Polsce atrakcja (widziałem ogłoszenia), ale co innego umówić się w jakimś salonie, a co innego wejść tak do akwarium prawie z ulicy. To są ryby, które żywią się martwymi fragmentami naskórka, obgryzają je po prostu (bardzo łaskotało - przez chwilę trudno było wytrzymać zanim przywykłem). Po zabiegu skóra staje się bardzo gładka. Usługę taką oferują niektóre salony masażu - tu w Chiang Mai widziałem kilka w jednym miejscu - na 6. bocznej Moon Muang.

Jutro podróż autobusem do Chiang Rai.

Jedna długa noc, jeden krótki dzień

Kiedy pisałem poprzedniego posta wydawało mi się, że noc będzie krótka. Bardzo się myliłem. Co z tego że słońce wzeszło (z mojego punktu widzenia) wcześniej, skoro okna w samolocie musiały być zasunięte. Przemęczyłem się przeszło dziesięć godzin, drzemiąc tylko chwilami, w towarzystwie Niemca lub Austriaka, który spał z kolei jak suseł. Budował sobie przy tym gniazdo z koców i ubrań. Zakładał opaskę na oczy i inne rzeczy. Było mi go przez to szkoda budzić, a to bardzo ograniczało moją swobodę ruchów. Czułem się jak sardynka w puszce wciśnięty pomiędzy ścianę samolotu a tę górę koców. Dawno już nie leciałem tak długo. Poprzedni wyjazd był z przesiadką w Dubaju, więc loty trwały znacznie krócej. Następnym razem wezmę miejsce przy przejściu, widoki z okna nie były tego warte, choć muszę przyznać, że piękna była delta rzeki gdzieś na wybrzeżu Mjanmy. Z samolotu widać było wyraźnie jak błękitne wody morskie mieszają się z żółtoburymi rzecznymi.

W Bangkoku wylądowałem około drugiej i prawie od razu trafiłem do ogromnej kolejki do kontroli paszportowej. Tym razem miałem mieszkać w samym centrum, w jednej z bocznych uliczek Silom Road. Na miejsce dotarłem pociągiem Skytrain i dwoma pociągami metra, przepychając się z dwoma plecakami przez tłumy ludzi. Do mojej stacji - Sala Daeng - dotarłem już po 17. Silom w tym miejscu przypominał bazar, którym przechodziły tłumy ludzi, gotowały i kupowały na tej ulicy jedzenie. Dla przybysza z Europy to miejsce żywe i energiczne, ale też trochę zbyt intensywne po dobie bez snu. Trochę pobłądziłem zanim dotarłem na miejsce.

W hostelu czekał mnie jeden z najmniejszych pokoi w jakich nocowałem, łóżko, łazienka w rozmiarze większej kabiny prysznicowej i dodatkowo może metr kwadratowy podłogi żeby rozłożyć swoje rzeczy.

Bary na 20. bocznej Silom Road

Po prysznicu odżyłem na tyle, żeby wyjść na miasto. Dowiedziałem się o festiwalu Loy Krathong, który odbywa się właśnie w Tajlandii, więc poszedłem nad rzekę Menam. Po drodze zjadłem kolację w restauracji na 20. bocznej Silom Road. Cała ta uliczka wypełniona jest takimi ulicznymi barami.

Sprzedawczyni tratewek na festiwal Loy Krathong

Właścicielka hostelu pomogła mi rano jeszcze raz. Skierowała mnie na autobus A3, który jeździ w Bangkoku od zaledwie kilku miesięcy i nie o nim jeszcze wzmianek na podróżniczych forach takich jak TripAdvisor. Ten autobus zabrał mnie z przystanku pod parkiem na Ratchadamri Road (15 minut marszu z mojego hostelu) na lotnisko Don Mueng. Mój wcześniejszy plan zakładał jazdę metrem kilkanaście stacji na dworzec Mo Chit skąd odjeżdża autobus A1. Czekam teraz na samolot do Chiang Mai.

Laotański plan

Czekam właśnie na samolot w Warszawie. Myślałem, że w ogóle tu nie dotrę. Autobus popsuł się i zatrzymał w środku lasu, zaledwie kilkanaście kilometrów za Ostrowcem. Na szczęście po prawie pół godziny grzebania w silniku udało się do odpalić i pojechaliśmy.

Plan z prawdopodobnymi trasami lądowymi

Co dalej? Za kilka godzin samolot do Wiednia. Potem krótka noc w samolocie do Bangkoku - będę leciał w stronę wschodzącego słońca. Do Tajlandii dotrę późnym popołudniem lokalnego czasu. Tym razem Bangkok jest dla mnie krótkim przystankiem w drodze na północ Tajlandii. Już następnego dnia rano polecę samolotem Air Asia do Chiang Mai. Tam zatrzymam się na kilka dni, po czym wyruszę dalej na północ do Chiang Rai. Kolejnego dnia będę przedzierał się lokalnymi autobusami i tuk tukami w kierunku Laosu. Nie mam laotańskiej wizy, będę załatwiał ją na granicy, więc przeprawa zajmie prawdopodobnie cały dzień. Wieczorem tego dnia powinienem dotrzeć do laotańskiego Huay Xai nad Mekongiem.

Huay Xai to punkt startowy dwudniowego rzecznego rejsu w kierunku Luang Prabang. Po drodze zatrzymam się na noc w Pakbeng. Luang Prabang jest moim głównym laotańskim celem i zatrzymam się tam na dłużej.

Z Luang Prabang wyruszę autobusami na północny wschód - w kierunku Równiny Dzbanów. Po kilku dniach czeka mnie kolejna całodniowa autobusowa podróż do stolicy Laosu - Wientianu.

Dalej chciałbym skierować się na południe Laosu, ale z uwagi na większe odległości i trudniejsze drogi, plan staje się bardziej płynny. Na pewno chciałbym zobaczyć jaskinię Kong Lor, ale nie wiem czy się uda bo jeszcze tego samego wieczora mam zaplanowany nocleg w Pakse, daleko na południu.

Chętnie zobaczyłbym ruiny Wat Phu które znajdują się dwie godziny drogi od Pakse, ale niestety prawie na pewno zabraknie mi na to czasu, bo tego samego dnia czeka mnie jeszcze trudna podróż lokalnym transportem na Don Det w rejonie Czterech Tysięcy Wysp.

Po Don Det czeka mnie prawdopodobnie najtrudniejsza część podróży, przeprawa lokalnym transportem do Kambodży. Łodzie, minibusy, załatwianie wizy na granicy, a na koniec autobus po koszmarnej podobno drodze na południe Kambodży. Podobno można tak dojechać jednego dnia do Phnom Penh, ale postanowiłem oszczędzić sobie dodatkowych czterech godzin jazdy i przedzierania się przez miasto nocą. Zatrzymam się po drodze w Kratie, a do Phnom Penh dotrę następnego dnia.

Od tego miejsca wrócę znów na bardziej uczęszczane przez turystów trasy i dalszą część odbędę (mam nadzieję) w wygodniejszych autobusach. W ten sposób dojadę do Siem Reab z ruinami świątyń Angkoru, a potem dalej do Bangkoku. Skąd za dokładnie miesiąc wylecę do domu.